Skuteczność nawiercania i wykonywania otworów w metalu za pomocą wiertarki w dużej mierze zależy od tego, czy dobrze dobraliśmy wiertło. W jaki sposób dobiera się wiertła do metalu oraz jakie typy wierteł znajdziemy na rynku?
Jak dobiera się wiertła do metalu?
Wiertła do metalu łatwo odróżnia się od pozostałych wierteł przeznaczonych do nawiercania betonu, drewna lub innych materiałów. Podstawową cechą tego typu wierteł jest ich zaokrąglona, ostra końcówka, która umożliwia efektywne skrawanie twardych metali. Poza tym wiertła przeznaczone do obróbki metalu mają ostrza skierowane pod kątem 118 stopni względem osi. Taki kąt maksymalizuje efektywność skrawania.
Uchwyt wiertła
Wybierając wiertło do metalu, należy zwrócić uwagę przede wszystkim na to, do jakiego rodzaju mocowania jest ono przeznaczone. Jest to najważniejsza kwestia, którą należy określić przed doborem wiertła, ponieważ źle dobrane wiertło zwyczajnie nie będzie pasować do wiertarki. Wiertła do metalu występują w czterech wariantach przeznaczonych do montażu w uchwytach: Morse’a, SDS-Max, SDS-Plus i do uchwytu szybko mocującego.
Uchwyty Morse’a przeznaczone są przede wszystkim do montażu wierteł stożkowych. Z kolei uchwyty SDS-Plus i SDS-Max umożliwiają montaż wierteł wyposażonych w dwa owalne wgłębienia i rowki. Średnica systemu SDS-Plus mierzy 10 mm. Jest to najpopularniejszy rodzaj mocowania grupy SDS. Wiertła przeznaczone do montażu w systemie SDS-Plus to najczęściej w całości hartowane i odporne wiertła pozwalające na wydajne wiercenie w twardych metalach. Uchwyty SDS-Max mierzą 18 mm i przeznaczone są przede wszystkim do ciężkich prac, najczęściej znajdziemy je w wiertarkach udarowych.
Uchwytów do wierteł jest zdecydowanie więcej, jednak są one mniej popularne od wymienionych powyżej systemów SDS, systemu Morse’a czy uchwytów szybko mocujących. Wśród rzadziej stosowanych uchwytów znajdziemy m.in. systemy SDS-Quick oraz SDS-Top. Te pierwsze montowane są w wybranych elektronarzędziach Bosch i Hilit, natomiast drugie głównie we wkrętarkach Bosch-Uneo.
Materiał i powłoka wiertła
Materiał i powłoka wiertła powinny być dobierane względem twardości metalu, w którym zamierzamy wiercić. W przypadku twardych metali wykonanych ze stali nierdzewnej czy narzędziowej warto wybrać wiertła wykonane ze stali chromowo-wanadowej lub wandowo-molibdenowej z domieszką węglików tytanu albo kobaltu. Niektóre lepszej jakości wiertła dodatkowo powlekane są powłoką z tytanu, która zwiększa ich trwałość i żywotność.
Najpopularniejszymi rodzajami wierteł do metalu są wiertła wykonane ze stali szybkotnącej HSS. Zapewniają one sporą precyzję wiercenia, duży posuw oraz sprawdzają się do skrawania twardych metali. Z kolei wiertła kobaltowe stosowane są przede wszystkim do najtwardszych materiałów. Specjalna konstrukcja oraz twardość kobaltu ułatwiają centrowanie wiertła podczas początkowego nawiercania.
Zdecydowanie najlepszymi, najtrwalszymi i najefektywniej radzącymi sobie z najtwardszymi metalami wiertłami są te wykonane z tytanu. Specjalną grupę wierteł do metalu stanowią wiertła stożkowe. Wykorzystywane są one do rozwiercania, nawiercania lub centrowania otworów w niemal każdym rodzaju metalu.
Kształt i rozmiar wiertła
To, czy wiertło sprawdzi się do skrawania twardszych metali, uzależnione jest także od jego kształtu. Wiertła do trudniejszych w obróbce materiałów zazwyczaj wyposażane są w ostre końcówki skrawające. Z kolei wiertła do metali bardziej miękkich charakteryzują się nieco bardziej płaską i mniej ostrą końcówką.
Kolejnym kluczowym parametrem wierteł jest ich rozmiar i długość. Standardowo wiertła do większości prac w metalu mierzą 3-32 mm, jednak rynkowa oferta obfituje również w mniej standardowe rozmiary wierteł. Do specjalistycznych prac używa się zarówno wierteł o średnicy poniżej 1 mm, jak i potężnych wierteł o grubości powyżej 120 mm. Zwykle długość wierteł nie przekracza 7-9 cm. Niemniej, do wykonywania głębszych otworów z powodzeniem stosowane są wiertła, które mierzą nawet 120 cm długości.
